ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Του μαθητή : Αθανασιάδη Τηλέμαχου

Ο έναστρος ουρανός. Ποιός άνθρωπος δεν γύρισε έστω και μια φορά το βλέμμα του ψηλά και δεν αναρωτήθηκε, τι βρίσκεται εκεί έξω; Ποιά η θέση μου εδώ; Υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί εκεί ψηλά; Και τόσα άλλα ερωτήματα που θα χρειαζόταν σελίδες ολόκληρες για να αναφερθούν μόνο. Η αστρονομία, η αστροφυσική και η κοσμολογία είναι οι επιστήμες που μας δίνουν απαντήσεις στα περισσότερα από αυτά τα ερωτήματα σύμφωνα με αποτελέσματα τεκμηριωμένων επιστημονικών ερευνών.

Μάθαμε έτσι από το σχολείο ακόμα, ότι η γη αποτελεί έναν από τους εννιά (οκτώ πλέον) πλανήτες ενός ηλιακού συστήματος ανάμεσα στις εκατοντάδες που υπάρχουν στο γαλαξία μας και ότι ο γαλαξίας μας είναι ένας ανάμεσα στα δισεκατομμύρια γαλαξιών που υπάρχουν στο σύμπαν.Κατανοήσαμε λοιπόν ότι η γη δεν είναι ούτε σταγόνα στον ωκεανό του σύμπαντος. Όποιος ασχολήθηκε παραπάνω με την αστρονομία ταξίδεψε με ένα ξεχωριστό σκάφος που λέγεται φαντασία, στη γεμάτη κρατήρες επιφάνεια της Σελήνης, στα πυκνά νέφη της Αφροδίτης, στους δορυφόρους του Δία, στους δακτυλίους του Κρόνου, στις ηλιακές προεξοχές, σε μακρινά νεφελώματα, σε σφαιρωτά και ανοιχτά σμήνη, σε μαύρες τρύπες, άστρα νετρονίων και τέλος στον γαλαξία της Ανδρομέδας και σε τόσους άλλους εξαιρετικά μακρινούς προορισμούς.

Με λίγα λόγια, όποιος δεν ήταν επιστήμονας πριν κάποια χρόνια έπρεπε να φαντάζεται όλα αυτά τα θαυμαστά, τον εκπληκτικό κόσμο του σύμπαντος, χωρίς να μπορεί να τα αντικρίσει, παρά μόνο σε φωτογραφίες. Ίσως η αστρονομία να έμοιαζε κάπως ουτοπική, να έμοιαζε ότι ασχολείται με άλλον κόσμο.

Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας όμως, η Αστρονομία έγινε επιτέλους προσιτή στο ευρύ κοινό. Σε ανθρώπους ανεξαρτήτου επαγγέλματος, οι οποίοι μαγεύτηκαν από το σύμπαν και τις ομορφιές του. Αυτό προφανώς επιτεύχθηκε με την έλευση του ερασιτεχνικού τηλεσκοπίου που ο καθένας μπορεί να αποκτήσει και να θαυμάσει πολλά από αυτά που έβλεπε μόνο σε φωτογραφίες. Πλανήτες, δορυφόροι, σμήνη αστέρων, άστρα, γαλαξίες, σχεδόν τα πάντα μπορούν να αποκαλυφθούν με τη βοήθεια ενός τέτοιου θαυμαστού οργάνου.

Το τηλεσκόπιο είναι το όπλο του ερασιτέχνη αστρονόμου, χωρίς αυτό δεν βγαίνει στον «πόλεμο». Στον «πόλεμο» της συνεχής αναζήτησης ολοένα και πιο μακρινών-αμυδρών στόχων. Υπάρχουν διάφορα είδη τηλεσκοπίων και κάθε είδος έχει τα δυνατά και τα αδύνατα του σημεία. Άλλα με κορυφαία οπτικά, σχεδιασμένα για απαιτητικούς παρατηρητές, άλλα με μεγάλες διαμέτρους κατάλληλα για τον βαθύ ουρανό και καθένα από αυτά σε διαφορετικές στηρίξεις και τρίποδες ανάλογα με τις ανάγκες του παρατηρητή. Τα τελευταία χρόνια έκαναν την εμφάνιση τους και τα ρομποτικά τηλεσκόπια τα οποία μπορούν με το πάτημα ενός κουμπιού να εντοπίζουν αυτόνομα το στόχο τους. Παρόλα αυτά υπάρχουν και λάτρεις του ουρανού που αρκούνται στην παρατήρηση με κυάλια η οποία έχει πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα λαμβάνοντας υπόψιν το μέγεθος των συγκεκριμένων οργάνων. Γενικότερα πάντως, καθένας διαλέγει μόνος, τον τρόπο με τον οποίο θα θαυμάσει τον νυκτερινό ουρανό και θα διαθέσει ανάλογα εξοπλισμό και χρόνο σε αυτήν την πραγματικά εκπληκτική ασχολία.

Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι, άνθρωποι καθημερινοί, ασχολούνται με την αστρονομία για ξεκούραση, χαλάρωση ή για φιλοσοφία. Άλλοι αστροφωτογραφίζουν και άλλοι απλά παρατηρούν. Μερικοί έχουν συγκεκριμένους στόχους ή κάνουν προγραμματικές φωτογραφίσεις π.χ. το ανάλημμα του Ήλιου. Επιπρόσθετα, κάποιοι ψάχνουν κομήτες ή αστεροειδής με τεράστια επιτυχία αρκετές φορές. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί αστεροειδής έχουν ανακαλυφθεί από ερασιτέχνες αστρονόμους.

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν σύλλογοι ερασιτεχνών αστρονόμων όπου συγκεντρώνονται οι εραστές του ουρανού και οργανώνουν εξορμήσεις αστροπαρατηρήσεων, ανταλλάσσουν γνώμες περί εξοπλισμών, μελετάνε φαινόμενα, διαβάζουν και γενικότερα συνδυάζουν σε ιδανική αναλογία, την επιστήμη με την ψυχαγωγία.Αυτό το πάντρεμα επιτυγχάνεται χάρη στην ίδια τη φύση της ερασιτεχνικής αστρονομίας. Δηλαδή παρόλο που η αστρονομία είναι επιστήμη, οι άνθρωποι που ασχολούνται μαζί της σε αυτήν την περίπτωση, δεν είναι επιστήμονες. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ανώφελο ή και επικίνδυνο. Τα πράγματα όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Η αστρονομία προσφέρει στους ανθρώπους, αλλά και οι άνθρωποι με τη σειρά τους προσφέρουν στην αστρονομία. Η επιστήμη προσφέρει γνώσεις, εμπειρίες οξύνει την κρίση, καλλιεργεί και οι άνθρωποι ως αντάλλαγμα της δίνουν μία ανθρώπινη πλευρά κάνοντας την προσιτή σε πολλούς. Επιπλέον η διαφορετικότητα κάθε ερασιτέχνη η οποία έγκειται στο ότι δεν είναι επιστήμονας αλλά γιατρός, δικηγόρος, φαρμακοποιός, δάσκαλος, μουσικός ή ακόμα και μανάβης δρα καταλυτικά στην ανθρώπινη φύση που παίρνει η αστρονομία έλκοντας ολοένα και περισσότερους ανθρώπους και ιδιαίτερα νέους να ασχοληθούν μαζί της.

Γιατί και αυτή αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ωφέλειες της ερασιτεχνικής αστρονομίας στο κοινωνικό σύνολο, καθώς κάνοντας νέους να αγαπήσουν την αστρονομία όχι μόνο δημιουργεί ένα εκκολαπτήριο επιστημόνων αλλά επιμορφώνει ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών. Συμπερασματικά λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αστρονομία συμβάλλει στην πολιτιστική ανάπτυξη της ευρύτερης κοινωνίας ώστε να αντιμετωπίσει νοσηρές καταστάσεις ανάπτυξης παραεπιστημών και εξευτελισμού της ανθρώπινης φύσης και νοημοσύνης που συχνά εμφανίζονται στις μέρες μας.

Εν κατακλείδι, η ερασιτεχνική αστρονομία αποτελεί μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ασχολία, πραγματικά σε ταξιδεύει σε άλλους κόσμους, με την οποία μπορεί να ασχοληθεί ο καθένας μας φτάνει να έχει μεράκι, όρεξη και αγάπη για αυτό που κάνει, προωθεί τους νέους επιστήμονες και συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην πολιτιστική ανάπτυξη της κριτικής σκέψης όλων των ανθρώπων της κοινωνίας ώστε να μην αποδέχονται καταστάσεις σαν τις σημερινές βοηθώντας έτσι στην πολιτιστική ανάπτυξη του πλανήτη!

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα βρεθείτε αργά το βράδυ έξω, σηκώστε το κεφάλι και ρίξτε μια ματιά προς τα επάνω…ποιος ξέρει;

Ίσως δεν το ξανακατεβάσετε..